خرس قهوه ای

خرس قهوه ای بزرگترین گوشتخوار ایران است و یکی از بزرگترین گوشتخوارهای جهان است که بیشترین پراکنش را در بین تمامی 8 گونه خرس جهان داراست. این گونه به دلیل همه چیزخوار بودن دارای اهمییت های اکولوژیک فراوانی است.

ویژگی های ظاهری
ویژگی های زیستی
زیستگاه، پراكندگی و فراوانی

Brown Bear

Ursus arctos

وضعيت حفاظتی

ویژگیهای ظاهری خرس قهوه ای

طول سر و بدن 140 تا 250 سانتیمتر، طول دم 6 تا 14 سانتیمتر، ارتفاع بدن 90 تا 110 سانتیمتر و وزن 100 الی 250 كیلوگرم است. نر و ماده همشكل اند اما نر بطور مشخصی بزرگتر و سنگین تر است. دارای سری بزرگ، گوشهایی كوچك و دایره ای، چشمهای ریز و دم بسیار كوتاه است و گرد است. سطح كل بدن را موهایی یكدست پوشانده است. كه معمولا به رنگ قهوه ای اما گاهی تیره تر و یا روشن تر است. بچه ها معمولا قهوه ای تیره اند و گاهی در ناحیه سینه قسمت روشنی مانند خرس سیاه دارند. كف رو است و پاهای جلو و عقب هر دو دارای 5 انگشت با ناخنهای بلند و قدرتمند است.

 

ویژگی های زیستی خرس قهوه ای

زندگی انفرادی دارد اما توله ها تا حداکثر 3 سالگی با مادر زندگی می کنند. عموما شبگرد است ولی در روز نیز مشاهده می شود. در زمستانها با كاهش دمای هوا و كاهش مواد غذایی به غاری كه از قبل برای خواب زمستانی آماده كرده می رود و تمام زمستان را می خوابند.

برخلاف قدرت بویایی بالا، بینایی ضعیفی دارد. همه چیزخوار است اما بخش عمده رژیم غذایی را مواد گیاهی تشكیل می دهد. همچنین از ماهی، مهره داران بزرگ و كوچك، حشرات، لاشه، دامهای اهلی و زباله نیز تغذیه می كند. چند همسر هستند. جفتگیری در اوایل تابستان صورت می گیرد و لانه گزینی تاخیری دارد. دوره بارداری 6 تا 7 و گاهی تا 9 ماه به طول می انجامد. معمولا 1 تا 3 و به ندرت تا 6 توله با وزن تقریبی 300 الی 500 گرم در طی خواب زمستانی به دنیا می آورد. نوزادان بسیار نارس متولد می شوند و به مدت 3 ماه از شیر مادر تغذیه میكنند و به وزن 15 كیلوگرم می رسند. آنها 2 تا 3 سال به مادر وابسته اند و در 4 الی 5 سالگی بالغ می شوند. بیشترین طول عمر در طبیعت 25 تا 30 سال اما در اسارت تا 47 سال عمر می كنند.

زیستگاه، پراكندگی و فراوانی

در زیستگاههای جنگلی و كوهستانی یافت می شود. در اكثر مناطق كوهستانی رشته كوههای البرز و زاگرس و همچنین جنگل های خزر و ارسباران پراکندگی دارد و نسبتا كمیاب است.

وضعيت حفاظتی خرس قهوه ای

در زمره گونه های حمایت شده سازمان حفاظت محیط زیست، طبقه کمترین نگرانی (LC) فهرست سرخ IUCN و ضمیمه II كنوانسیون CITES قرار دارد. در اکثر مناطق پراکندگی این گونه در ایران، به دلیل آسیب به باغها، مزارع و گهگاه دام اهلی، توسط مردم محلی کشته می شود. کاهش تعارض میان انسان و خرس قهوه ای در ایران، نیاز به بررسی ها و اقدامات عملی بیشتری دارد.

نقشه پراکنش خرس قهوه ای در ایران

نقشه پراکنش خرس قهوه ای در ایران

دی ان ان