مقالات فارسی
در حوزه خرس قهوه ای و خرسی سیاه آسیایی
کامران الماسیه، محمد کابلی | گروه مهندسی طبیعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی | گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
خرس سیاه بلوچی یک گونه به شدت در خطر انقراض است که در جنوب شرق ایران پراکنش دارد. مدلسازی ارتباطات سـیمای سـرزمین بین لکه های زیستگاهی این گونه می تواند مورد استفاده مدیران حفاظت قرار گیرد. درنتیجه، مطالعه ای با هدف مدلسازی کریدورهای بالقوه خرس سیاه بلوچی میان 31 لکه زیستگاهی در ایران با استفاده از روش تئوری مدار انجام شد. نقشه مطلوبیت زیستگاه در نرم افزار Max Ent با استفاده از 101 نقطه حضور و نه متغیر محیطی طراحی و معکوس این نقشه در مدلسازی کریدورهای زیستگاهی استفاده شد. سـپس بـا استفاده از روش تئوری مدار، مناطق با قابلیت مهاجرت زیاد میان لکه های زیستگاهی با چهار خوشه تعیین شده در مطالعه پیشین (بر اساس مدل کمینه هزینه) مقایسه شدند. نتایج این مطالعه، سه خوشه اصلی با قابلیت مهاجرت زیاد برای خرس سیاه بلوچی تعیین کـرد. همچنـین هشت لکه زیستگاهی منزوی براي این گونه تعیین شد که نیازمند اقدامات مدیریتی سریع برای برقراری ارتباط با سایر لکه های زیسـتگاهی این گونه در این منطقه از ایران هستند. روش تئوری مدار به خوبی خوشه های اصلی معرفی شده برای حفاظت از ایـن گونـه را در جنـوب شرقی ایران تأیید کرد. نتایج این مطالعه می تواند الگوی مناسبی براي اولویت بندی حفاظت از زیستگاه های خرس سیاه بلوچی در این ناحیه از ایران باشد.
کامران الماسیه، محمد کابلی، فاطمه رسولی | گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، صندوق پستی 1111 | طاهر قدیریان: مؤسسه حیات وحش میراث پارسیان، تهران | هادی فهیمی: انجمن حفاظت گران بدون مرز، تهران | الهام آبتین: ادارهکل حفاظت محیطزیست استان سیستان و بلوچستان، زاهدان
خرس سیاه ایرانی (Ursus thibetanus gedrosianus) زیرگونه به شدت در آستانه انقراض در جنوب شرق کشور است که به واسطه تخریب و تکه تکه شدن زیستگاه و کاهش اندازه جمعیت در تهدید قرار دارد. این مطالعه با هدف شناسایی و ارزیابی بلوک های زیستگاهی و مدلسازی لکه ها و کریدورهای زیستگاهی خرس سیاه ایرانی در استان هرمزگان انجام شد. ارزیابی بلوک های زیستگاهی توسط پیمایش میدانی، مدلسازی مطلوبیت زیستگاه توسط نرم افزار Max Ent و مدلسازی لکه های زیستگاهی و کریدورهای زیستگاهی توسط نرمافزار Corridor Designer انجام گرفت. تعداد 9 بلوک زیستگاهی برای خرس سیاه ایرانی در استان هرمزگان شناسایی شد. بزرگترین لکه جمعیتی با مساحتی در حدود 1401 کیلومتر مربع در مهمترین بلوک زیستگاهی یعنی منطقه بشاگرد واقع است. بلوکهای زیستگاهی بشاگرد و رودان توسط مهمترین کریدور که بیشترین طول را نیز با حدود 04 کیلومتر دارا بود، به هم متصل می شوند. هر چند که تراکم جاده های داخل کریدورهای زیستگاهی خرس سیاه ایرانی در استان هرمزگان پایین بود (27.73 متر بر کیلومتر مربع)، اما بسیاری از کریدورهای زیستگاهی توسط جاده های اصلی به صورت عرضی قطع می شوند و جاده ها امنیت افراد خرس سیاه در حال حرکت در کریدورهای زیستگاهی را به خطر می اندازند. لکه های زیستگاهی به عنوان پناه و استراحتگاه در داخل کریدورهای زیستگاهی در حدود 17 درصد مساحت کریدورهای زیستگاهی خرس سیاه ایرانی را در برمی گیرند. حفاظت از بلوکهای زیستگاهی خرس سیاه ایرانی به همراه کریدورهای زیستگاهی از مواردی است که باید برای حفاظت این زیرگونه در معرض انقراض، مورد توجه سازمان حفاظت محیط زیست قرار گیرد.